Hoa Cúc Vạn Thọ Ý Nghĩa, Công Dụng, Cách Trồng Và Cách Chăm Sóc

Hoa cúc vạn thọ là biểu tượng cho hạnh phúc và sức khỏe vĩnh hằng nên thường được dùng để trưng bày trong những ngày Tết. Cứ mỗi dịp Tết đến xuân về muôn hoa khoe sắc cũng là lúc trang trí lại vườn nhà với những sắc hoa tươi tắn nhất.

Trong số đó, chẳng thể thiếu loại hoa truyền thống ngày Tết Hoa Cúc Vạn Thọ cũng như lời chào đón một năm mới an khang – thịnh vượng Vậy, trồng hoa vạn thọ thế nào để hoa nở đúng Tết? Cách chăm sóc ra sao? Cùng Vườn Bách Thảo tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé!

Đặc điểm về hoa cúc vạn thọ

• Tên gọi khác: Khổng tước thảo, Hoàng cúc hoa.
• Tên khoa học: Tagetes erecta L
• Tên dược: Flos, Folium et Radix Tagetes Erecta
• Họ: Cúc (danh pháp khoa học: Asteraceae)
• Phân loại: Cúc vạn thọ đơn (loại thấp) và cúc vạn thọ kép (loại cây cao lớn)

Hoa vạn thọ hay còn gọi là cúc vạn thọ, giống cây thân cỏ mọc đứng, phân ra thành bụi và có cành nằm trải ra. Lá mọc cách, tại mỗi nách lá sẽ có nhánh phụ mọc ra. Tán lá của hoa vạn thọ có hương thơm giống với xạ và hăng. Hoa vạn thọ có hai màu nổi bật là vàng và vàng cam, ý nghĩa cầu mong sức khỏe, sự trường thọ và may mắn. Thời gian hoa nở và kéo dài tuổi thọ khá lâu, ngay cả khi thân, lá đã tàn. Khi hoa tàn sẽ lộ ra những quả bế có 1 đến 2 vẩy ngắn.

Ngoài ra, hoa vạn thọ có công dụng giúp xua đuổi côn trùng có hại, lá dùng để chữa bệnh nấc cụt. Và còn là nguồn nguyên liệu trong công nghiệp làm tinh dầu và được gọi là dầu Hoa vạn thọ.

Phân loại và hình ảnh các loài hoa cúc vạn thọ đẹp

Hoa vạn thọ Pháp

Vạn thọ Pháp có màu đỏ hay còn gọi là vạn thọ lửa, cúc vạn thọ Brokada có tên khoa học là Tagetes Patula, tên tiếng Anh là french marigold. Giống hoa này không kén đất, phù hợp với khí hậu nước ta. Cây có thể sống ở vùng đồng bằng hoặc các cao nguyên. Vạn thọ Pháp đỏ có giá trị kinh tế và trồng cảnh rất cao.

Hoa vạn thọ Thái

Vạn thọ Thái có đặc điểm chung của vạn thọ thái là, đây giống cây thân thảo 1 năm, cây thô, dáng thẳng đứng và chiều cao khoảng 0.6 – 1m (giống vạn thọ thái cao) 30-40cm (giống vạn thọ thái lùn). Lá của chúng mọc xen kẽ và có hình như những chiếc lông vũ mềm mại. Phiến lá hình lưỡi mác, vành và lưng của lá có đốm nâu và tiết ra mùi hôi. Hoa của giống hoa vạn thọ chủ yếu là màu vàng hoặc màu đỏ viền vàng, độ rộng hoa nhỏ.

Hoa vạn thọ Mỹ

Vạn thọ Mỹ phổ biến với các màu vàng chanh, vàng tươi hay cam, có nguồn gốc từ Mexico, Bắc Mỹ. Giống vạn thọ này  có chiều cao trung bình khoảng 20cm nhưng lại thích hợp với việc làm cảnh, trồng trong chậu.. Cúc Vạn Thọ Mỹ thuộc giống Tagetes, họ Cúc Asteraceae có nguồn gốc từ Mexico, Bắc Mỹ. Cây có loài chỉ cao chừng 20cm, có loài cao hơn 70-80 cm. Lá có mùi hăng hắc khi vò nát, tuy nhiên hiện nay đã có giống lá không hôi và đôi khi còn có mùi thơm.

Hoa vạn thọ châu phi

Loại cúc vạn thọ này có thân cao, vì chúng có xu hướng phát triển chiều cao hơn 60cm. Cúc vạn thọ châu Phi có thể có màu trắng, kem, vàng, đỏ hoặc cam. Chúng là một trong những loài hoa phổ biến ở Châu Phi.

Hoa vạn thọ mexico

Đây là một loại cúc vạn thọ ăn được có nguồn gốc từ Mexico. Loại hoa này có những cánh hoa sẽ khiến bạn liên tưởng đến bạc hà hoặc trái cây họ cam quýt.

Hoa vạn thọ lùn

Thường có màu vàng tươi, vàng chanh hay cam. Đây là giống cực kỳ dễ trồng, sinh trưởng mạnh, khả năng thích nghi tốt. Cây có chiều cao khoảng 30cm, thích hợp để trồng chậu. Vạn thọ lùn rất sai hoa, mỗi cây có thể cho 10 – 12 bông. Hoa to, đường kính khoảng 7-7,5 cm. Vạn thọ lùn sẽ trổ hoa sau 60 – 65 ngày gieo hạt. Nếu bạn muốn trồng vạn thọ lùn trong chậu thì nên chọn chậu có đường kính tối thiểu 25cm, vì vạn thọ lùn khá sai hoa, bạn chỉ nên trồng 1 cây/ chậu. Vạn thọ lùn là giống không kén đất, trồng được ở mọi vùng do tính thích nghi

Hoa vạn thọ cao

Hoa vạn thọ mọc đứng có chiều cao 60cm-80cm, dạng hoa đầu tỏa tròn, đường kính từ 5-8cm mọc đơn độc trên ngọn cây, cánh hoa mềm mại với mép lượn sóng nhẹ nhàng nhìn rất đẹp mắt. Trong cái se lạnh đầu năm, ngắm nhìn những cụm hoa tươi màu nắng, đất trời dậy lên hương sắc mùa xuân, chợt thấy lòng ấm áp lạ thường.

Ý nghĩa của hoa cúc vạn thọ

Cúc vạn thọ hút mắt người nhìn không chỉ bởi màu sắc nổi bật hay những cánh hoa mềm mại mà còn bởi ý nghĩa biểu tượng sâu sắc của loài hoa này. Dưới đây là ý nghĩa của hoa vạn thọ:

• Tượng trưng cho vẻ đẹp, sự ấm áp của đất nước mặt trời mọc
• Là nỗi buồn, sự tuyệt vọng về tình yêu hay cái chết
• Là sự cố gắng, cố gắng vươn lên trong cuộc sống.
• Cổ vũ cho một chiến thắng chắc chắn là biểu tượng của sức khỏe bền lâu, gia đình hòa thuận, êm ấm.

Hóa ra, hoa vạn thọ mang cả ý nghĩa tích cực và tiêu cực. Tuy nhiên, đây vẫn là loài hoa được nhiều người ưu ái lựa chọn. Và nếu quan sát kỹ, bạn sẽ thấy rằng mỗi vùng miền và màu sắc hoa lại mang một ý nghĩa riêng khác nhau.

Theo văn hóa

Mexico: Hoa cúc vạn thọ ở Mexico được gọi là cempasúchilg, và thường được dùng để tưởng nhớ người thân và bạn bè đã khuất nhân dịp “Dia de Muertos.”

Văn hóa Châu Âu: Từ xa xưa, người Châu Âu đã xem cúc vạn thọ là loài hoa tượng trưng cho sự đau khổ và tuyệt vọng trong tình yêu, tức là sự mất mát và thất vọng, một thực tế phũ phàng mà họ phải đối diện. Còn với người Châu Âu hiện đại, họ xem cúc vạn thọ là biểu tượng của sự ấm áp, thành đạt và lạc quan trong cuộc sống.

Văn hóa Á Đông: Hoa vạn thọ luôn ăn sâu vào đời sống văn hóa của người Á Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng. Nó tượng trưng cho những điều linh thiêng nên thường được dùng để thờ cúng thần linh và những người đã khuất. Ngoài ra, hoa còn tượng trưng cho sự may mắn và thành công trong cuộc sống.

Theo màu sắc

• Cúc vạn thọ đỏ: biểu tượng của sự trường thọ và gắn bó vì sức khỏe của những người thân yêu trong gia đình.
• Cúc vạn thọ vàng: tượng trưng cho sự lạc quan, yêu đời và luôn hướng đến tương lai tươi sáng.

Tác dụng của cây cúc vạn thọ

Hoa cúc vạn thọ thường được trồng để trang trí sân vườn, làm cây cảnh trang trí tiểu cảnh tết phục vụ cúng lễ và trưng bày trong dịp Tết Nguyên đán. Những chậu cúc vạn thọ màu vàng rực rỡ sẽ giúp cho không gian ngày thêm trở nên bừng sáng. Hoa còn mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe, sự trường thọ và may mắn cho mọi người.

Ngoài ra vạn thọ còn có tác dụng xua đuổi côn trùng có hại, dùng lá để chữa bệnh nấc cụt. Là nguồn nguyên liệu được sử dụng nhiều trong công nghiệp làm tinh dầu gọi là dầu cúc vạn thọ. Trong công nghiệp sản xuất nước hoa; làm chất tạo hương vị cho công nghiệp chế biến lương thực – thực phẩm và thuốc lá.

• Với sắc hoa rực rỡ, bông hoa to tròn thường được gói giấy khéo léo làm quà tặng hay đặt đại sảnh, bàn thờ thần tài, đặt trước nhà,….

Các yếu tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của hoa vạn thọ

Khí hậu

Hoa cúc vạn thọ thích hợp với khí hậu khô và ẩm

Nhiệt độ

Nhiệt độ lý tưởng từ 260C – 320C vào ban ngày và 200C vào ban đêm. Nhiệt độ vào ban đêm thấp hơn 200C sẽ giúp cây cho hoa khỏe hơn và có đường kính lớn hơn. Nếu điều kiện nhiệt độ cao hơn cây sẽ cho hoa với đường kính nhỏ hơn

Thời gian chiếu sáng

Thời gian chiếu sáng lý tưởng là 12 tiếng mỗi ngày hoặc hơn. Chiếu sáng từ 12 tiếng trở lên sẽ giúp cây cho hoa lớn hơn

Màu sắc hoa

Có thể thay đổi nhẹ theo điều kiện chiếu sáng. Ánh sáng mạnh sẽ giảm màu sắc của hoa. Để có những bông hoa to, đẹp cần thu hoạch khi ⅔ số hoa trên cây vừa nở hết và trước khi những cành hoa đầu tiên bắt đầu héo hoặc nhạt màu

Kỹ thuật trồng hoa vạn thọ chậu nở hoa ngay Tết

Thời vụ trồng

Để hoa nở ngay đúng dịp Tết Nguyên Đán, nên gieo trồng cách Tết 60-70 ngày tức vào khoảng 20-30/10 Âm lịch hàng năm

Chọn giống

Hiện có rất nhiều giống hoa cúc vạn thọ được ưa chuộng với màu sắc và kiểu dáng đa dạng. Hơn hết, giống hoa cũng góp phần quan trọng vào chất lượng hoa cuối cùng

• Hoa vạn thọ lùn: chiều cao từ 40-45cm, thời gian sinh trưởng từ 60-65 ngày
• Hoa vạn thọ cao: chiều cao từ 65-70cm, thời gian sinh trưởng từ 65-70 ngày

Ươm cây con

• Bầu ươm: Sử dụng lá chuối quấn thành bầu ươm hoặc dùng bầu ươm PE màu đen
• Vị trí đặt bầu ươm: nơi thoát nước tốt và đủ ánh sáng cho cây sinh trưởng
• Đất ươm: sử dụng đất ủ, trộn sẵn các thành phần với đầy đủ dinh dưỡng cùng hệ vi sinh vật có lợi là đất sạch hữu cơ Sfarm chuyên trồng hoa – kiểng. Hoặc phối trộn gồm 7 mụn dừa : 3 phân trùn quế
• Gieo hạt trực tiếp vào bầu đã có đất ươm. Sau đó tưới nước giữ ẩm
• Sau 3-5 ngày hạt sẽ nảy mầm toàn bộ. Trong thời gian ươm cây con cần che nắng bằng lưới đen hoặc lưới che nắng
• Sau 10 ngày có thể tháo dỡ toàn bộ lưới che nắng giúp cây con sinh trưởng tốt hơn

Chuẩn bị đất trồng

Đất trồng hoa vạn thọ phải tơi xốp, nhuyễn, có khả năng thoát nước nhanh và để rễ sinh trưởng tốt, đất sạch, không nhiễm sâu bệnh để tránh gây bệnh cho cây con về sau. Do đó, có thể chọn một trong hai cách sau

• Sử dụng đất ủ trồng cây với đầy đủ dinh dưỡng, hệ vi sinh vật có lợi cho cây trong suốt thời gian sinh trưởng. Chính là đất sạch hữu cơ Sfarm chuyên dùng cho hoa – kiểng
• Hoặc phối trộn đất trồng theo công thức phối trộn lý tưởng sử dụng là phối trộn 2 đất sạch : 3 phân trùn quế : 2 trấu hun : 3 mụn dừa

Chuẩn bị chậu trồng

Sử dụng chậu trồng màu đen hoặc chậu nhựa mềm vành cứng. Chậu trồng có kích thước phụ thuộc vào số lượng gốc vạn thọ trong một chậu

Tiến hành trồng

• Sau 15-17 ngày sau gieo tiến hành cấy cây con chậu
• Cho đất vào trong chậu khoảng ½ chiều cao chậu, phần còn lại khi bón thúc sẽ đầy
• Lấp đất tới cặp lá mầm và thực hiện trồng vào buổi chiều mát. Trong 3 ngày đầu sau trồng chỉ tưới phun sương trước khi trời nắng gắt để cây được khỏe mạnh

Kỹ thuật chăm sóc hoa vạn thọ nở hoa ngay Tết

Tưới nước

Thường xuyên tưới nước theo tần suất 3 lần/ngày vào sáng sớm, khoảng 10 giờ sáng và sau 16 giờ. Trong đó, tưới nhiều vào buổi sáng và những lần còn lại tưới ít hơn. Nếu trời mưa, hoặc đất trồng thừa nước cần xới xáo để thoát nước

Bón phân

Tiến hành bón thúc 10 ngày sau khi trồng hoa vạn thọ ra chậu và sau đó cứ cách 7 ngày tiến hành bón phân 1 lần. Tổng cộng bón 4 lần cho cúc vạn thọ tới ngày cây nở hoa

Ở những lần bón, bổ sung thêm 20-30 gram phân trùn quế/chậu và các enzyme sinh học như GE chuối, GE gừng…

Phòng trừ sâu bệnh hại

Hoa vạn thọ thường dễ héo rũ gây chết cả cây do nấm, quăn đọt do bọ trĩ truyền virus. Ngoài ra, còn thường xuyên bị sâu vẽ bùa và sâu ăn lá xâm hại. Do đó, cần thăm vườn và tiến hành phòng trừ kịp thời.

Kỹ thuật xử lý đề hoa vạn thọ ra hoa đúng dịp Tết Nguyên Đán

Bấm ngọn

Khi cây có 6 đến 7 cặp lá và những chồi nách ở lá 1,2,3 cũng phát triển theo, tức là sau 35 ngày tuổi tiến hành bấm ngọn

• Khi bấm ngọn chỉ nên chừa lại 5 đến 6 cặp chòi nách
• Thời gian bấm ngọn muộn nhất đối với vạn thọ lùn là 10/12 Âm lịch và vạn thọ cao là 5/12 Âm lịch
• Khi cây được 45 ngày tuổi, tiến hành tỉa bỏ toàn bộ những chồi nhỏ trong các nhánh, chỉ để lại một bông hoa chính

Cách xử lý hoa nở muộn hoặc nở sớm

• Hoa nở sớm: Hãm tốc độ ra hoa bằng cách tưới thêm phân ure theo tỷ lệ 10 gram/10 lít nước với tần suất 2 ngày/lần
• Hoa nở muộn: Ngưng tưới nước 1 tới 2 ngày để cây có triệu chứng thiếu nước nặng, cho tới khi lá vừa héo rũ thì tiến hành tưới nước lại và bổ sung thêm kali cho cây.

Nếu bạn còn thắc mắc điều gì hãy liên hệ ngay với chúng tôi, bộ phận kĩ thuật của Vườn Bách Thảo sẽ hỗ trợ nhiệt tình cho quý khách. 

Vườn Bách Thảo - vuonbachthao.vn